Consultancy

Consultancy

Een Expert Data Management consultant, een Business Intelligence consultant, een Junior of Senior Risk Consultant; de consultancy sector in Nederland is goed vertegenwoordigd. Hij behoort zelfs tot de grootste wereldwijd. Dit is niet zo verwonderlijk als je bedenkt dat Nederland een gewilde vestigingsplaats is voor veel internationale bedrijven. Daarbij is onze omgeving de laatste vijftig jaar in rap tempo verandert. Technologische vooruitgang, globalisering, onze maatschappij wordt steeds turbulenter en veeleisender.
 
Complexe vraagstukken
Bedrijven komen voor steeds complexere vraagstukken te staan, die specialistische kennis van een specifiek vakgebied vereisen; het werkterrein van de consultant. Deze komen we op verschillende manieren in de consultancy branche tegen. Allereerst is er de consultant die werkt voor een bureau, dat door een bedrijf wordt ingehuurd. Daarnaast zijn er ook organisaties die een consultant in vaste dienst hebben. Vaak spreekt men dan van een intern adviseur. Tenslotte zijn er ook consultants die als zelfstandige werken. Dit zijn altijd ervaren mensen, een starter in de consultancy branche zal nooit als freelancer kunnen beginnen. Het opdoen van expertise in het werkveld is vereist. Daarnaast zijn er ook zelfstandige consultants die niet rechtstreeks uit het werkveld komen. Wel hebben zij, veelal in een niche markt, een brok aan ervaring. Zij floreren juist als zelfstandig consultant door hun open en onbevangen kijk op de business. Veruit de meeste consultants zijn werkzaam voor een adviesbureau.
 
Inschakelen van een adviesbureau
Afgezien van het hoge kennisniveau van een consultant, heeft een organisatie meerdere argumenten om een consultant in te huren. Een extern persoon zorgt altijd voor een frisse, onafhankelijke en kritische blik. Hij komt niet van de werkvloer, waardoor hij ook emotioneel onafhankelijk is. Verder zal een bedrijf in economisch mindere tijden eerder kiezen voor het inhuren van een consultant om de belangrijkste zaken op orde te houden, dan het in dienst nemen van een intern adviseur. Een belangrijk argument voor een manager om een adviesbureau in te huren is, dat hij de verantwoordelijkheid voor het oplossen van het probleem deels buiten zichzelf plaatst. Immers, als hij kan aantonen dat hij een gedegen en gerenommeerd bureau heeft ingehuurd, zal hij deze makkelijker kunnen aanspreken, als blijkt dat de oplossing van het vraagstuk in de praktijk niet voldoet. Oftewel er rust een grote verantwoordelijkheid op de schouders van een consultant. Hij zal stevig in zijn schoenen moeten staan en ook een bepaalde mate van leiderschap moeten hebben en uitstralen. Maar voordat we verder ingaan op de eisen waaraan een consultant dient te voldoen, kijken we eerst naar wat een consultant precies doet en naar de specifieke vakgebieden waarin een consultant zich begeeft.

Kerntaken consultant
In principe zijn er vier hoofdtaken te onderscheiden. Acquisitie, analyse, advies en implementatie. In de praktijk blijkt dat er geen eenduidig antwoord te vinden is, wanneer je welke taken doet. Dit is afhankelijk van de steeds wisselende rol die je vervult. Voor een junior is het veelal goed in de verschillende sectoren zoveel mogelijk mee te werken op alle onderdelen. Zo schrijf je bijvoorbeeld een analyse of ondersteun je het project management in de beschrijving van de processen. Het werken in en ervaren van de branche zal uiteindelijk je definitieve richting bepalen. Wie ontdekt dat hij het leuk vindt om bijvoorbeeld een technisch aspect van een proces tot op de bodem uit te diepen, zal zich vergaand specialiseren. Iemand die meer aangetrokken wordt door het snijvlak tussen business en IT zal naast specialist ook generalist worden.

Vakgebieden in de consultancy
De definitie van consultancy luidt:’ beroepsmatige dienstverlening en/of advisering op enig vakgebied’. Juist het woordje enig maakt de consultancy branche zo breed. Daarbij is de branche constant in beweging; een consultant volgt de ontwikkelingen op de voet en loopt voorop in nieuwe toepassingen. Op deze manier bevestigt hij zijn meerwaarde voor het bedrijfsleven. Onderstaand overzicht helpt om inzicht te krijgen in het werkgebied en kennis te maken met enkele algemeen gebruikte termen in de branche.

Profiel van een junior consultant
Een starter in de consultancy gaat een behoorlijke uitdaging tegemoet. Tijdens je carrière komen er tal van mogelijkheden op je pad. Pak vooral de kansen die bij jou passen. Afgezien van alle afgeleide benamingen kan het traject van een ambitieuze consultant op hoofdlijnen als volgt geschetst worden. Je begint als junior consultant. Afhankelijk van de groei die je laat zien, wordt je binnen één a twee jaar bevordert tot consultant. De gemiddelde tijd dat je de consultant bent, varieert van één tot drie jaar. Vervolgens wordt je senior consultant. Ook voor deze functie staat tussen de één en drie jaar. Uiteindelijk kan je in ongeveer acht jaar uitgroeien tot Manager. Een Manager werkt met een sales target. Relatiebeheer, evenals het aansturen van de acquisitie is dan ook een belangrijk onderdeel van zijn takenpakket. Maar goed, dat is jouw toekomst. Voor nu is het van belang te weten wat de kenmerken zijn van het profiel van een junior consultant.

Kennis
Door de steeds complexere omgeving waarin bedrijven zich bevinden, is kennis van een specifiek deel van deze omgeving het handelsmerk van de consultant. Een junior consultant zal tijd moeten investeren in het vergaren van deze kennis. En dat niet alleen, ook het initiatief tot het verkrijgen van het vereiste kennisniveau, zal van de junior zelf moeten uitgaan. Daar heb je verschillende manieren voor zoals het op de voet volgen van de ontwikkelingen in de markt, deelname aan verschillende (interne) opleidingen en het pakken van kansen om je kennis te toetsen en te etaleren. Denk bijvoorbeeld aan het organiseren van een workshop bij de klant, het publiceren van een artikel etc.

Initiatief
Naast het tonen van initiatief op kennisgebied, zijn er nog veel meer mogelijkheden om te laten zien dat je ondernemend bent. Berend Buitink, recruiter bij Deloitte: ‘Een junior die hoort dat een Partner of Director bezig is met een nieuwe opdracht die past bij zijn interesse, zal zelf het initiatief moeten nemen om op de betreffende persoon af te stappen. Vervolgens kan hij dan met de verkregen informatie de juiste Manager benaderen en aanbieden om van dienst te zijn met het schrijven van de proposal. Zo gunt hij zichzelf een kijkje in de keuken en op het moment dat de opdracht daadwerkelijk binnen is, zal hij, op voorwaarde dat hij ruimte heeft, zeker aan de projectgroep mogen deelnemen’.

Sociaal vaardig
Consultancy is teamwork en een goede relatie met de klant is onontbeerlijk. Elke opdracht is anders en daarmee ook de teamsamenstelling. Zo kan het team bestaan uit veel interne collega’s of juist meer mensen die werkzaam zijn bij de opdrachtgever. Wanneer je aan een “global” project deelneemt, werk je ook met buitenlandse collega’s samen. Verder wordt van de junior verwacht dat hij in het team zijn mening durft te geven, uiteraard wel met het juiste politieke gevoel voor timing.

Persoonlijkheid en ‘harde werker’
Als consultant ben je constant in ontwikkeling. Op persoonlijk en beroepsmatig vlak. In praktijk betekent dit dat er van je verwacht kan worden dat je voor elk nieuw project jouw persoonlijke ontwikkelingsplan opstelt. Ook je overige teamleden van diverse niveaus doen dit. Aan het eind van het project moet je in staat zijn om aan alle teamleden feedback te geven en van alle teamleden feedback te ontvangen. Verder brengt projectmatig werk een deadline met zich mee. Wanneer de deadline nadert, komt werken in het weekend wel eens voor. Jori Besteman, recruitment manager bij Accenture over de motivatie van de startende consultant: ‘Onze mensen worden enorm in het diepe gegooid; er staat wel iemand op de kant, maar dat is echt aan de zijkant. De uitdaging wordt groter, door het gebrek aan ervaring. Hierdoor kan iemand het beste in zichzelf naar boven halen. Je kan bij ons heel snel groeien’.

Oriëntatie op de diverse organisatiebureaus
Wie zich herkent in het profiel van een consultant, zal zich nu terdege moeten afvragen: ‘ wat wil ik?’ Zonder het antwoord op deze cruciale vraag is het onmogelijk om je goed te oriënteren. Wat is jouw inhoudelijke expertise? Waar liggen je interesses? Ben je maatschappelijk betrokken en beantwoord je graag vraagstukken over duurzaamheid en overheidsbeleid? Of voelt het prettig om de top honderd van het Nederlands bedrijfsleven tot jouw klanten te mogen rekenen? Welke diensten en/of producten spreken je aan? En op welk niveau adviseer je het liefst; strategisch of management? Begin op tijd met je oriëntatie en maak voor jezelf een checklist van de te volgen stappen.

Kennis maken met bureaus
We leven in een informatiemaatschappij. Maak hier gebruik van tijdens jouw eerste oriëntatiefase. Denk ook aan relevante nieuwssites in de branche. Maak voor jezelf een overzicht van de diverse bureaus die jou aanspreken en neem daar in iedere geval de volgende punten in mee:

• Bedrijfscultuur
• Welke industrie of industrieën is het actief
• Type klanten
• Opleidingsmogelijkheden en arbeidsvoorwaarden
• Specifieke expertise van het bureau
• Reputatie

Na deze eerste oriëntatiefase heb je misschien al een bepaald beeld bij de richting die je wil gaan volgen. Nu komt het aan op het inzetten van jouw belangrijkste graadmeter. Je gaat in deze tweede fase: voelen. Benut de verschillende mogelijkheden om ook daadwerkelijk de bedrijfscultuur te ervaren. Het kan nog zo mooi beschreven staan op de recruitment site, je ervaart de cultuur van een bedrijf pas echt als je binnenloopt en diverse mensen kunt spreken. Bijna alle bureaus kan je op één of meer van de onderstaande manieren ontmoeten.

• In-House dagen
• Business courses
• Masterclasses
• Bedrijvendagen
• Lunches
• 10 weken stage tijdens Masterfase studie (beperkt aangeboden ondermeer door AT Kearney en MC Kinsey)

Bekijk het actuele overzicht van inschrijfdeadlines op de Qompas EvenementenKalender.

Solliciteren
Als het goed is, heb je nu een duidelijk en helder beeld van jezelf. Je weet waar je inhoudelijke expertise ligt, wat je verwacht van een bureau en op welke gebieden de diverse bureaus jou het meest aanspreken. Wees je bewust van het belang van een goede voorbereiding. Simone Arkema, recruitment demand manager van Atos Consulting over de sollicitanten die Atos ontvangt: ‘de starter weet wat hij wil, heeft een netwerk en bezoekt beurzen. Ook heeft hij al veel kennis over het bedrijf waar hij op gesprek gaat’.

Sollicitatieprocedure
De diverse bureaus hanteren verschillende werkwijzen. Na de eerste selectie op basis van je cv, kan je uitgenodigd worden tot deelname aan een online assessment. Dit kan zowel een IQ, EQ of persoonlijkheidsvragenlijst zijn of een combinatie hiervan. Veelal vindt het eerste gesprek met de recruiter plaats. Hier gaat het vooral om je competenties en jouw ervaringen tijdens je studie en andere activiteiten. Het vervolg gesprek vindt plaats met de manager en eventueel medewerkers van de afdeling. Een case kan aan bod komen tijdens zo’n gesprek. Het betreffende bureau heeft op zijn recruitment site vaak een voorbeeld staan. Een groeps- en een individueel assessment kunnen onderdeel zijn van de procedure. Meestal neemt de hele procedure ruim vier weken in beslag. Een aantal bureaus onderscheidt zich op dit vlak door je alle gesprekken en assessments in één dag te laten doorlopen. In het gunstige geval loop je met een aanbieding op zak de deur uit. Gebruik wel de bedenktijd die je gegund wordt.

Uiteindelijke keuze
Nu komt het er echt op aan wie je bent. Laat je jezelf verleiden door de secundaire arbeidsvoorwaarden, het aantrekkelijke salaris of blijf je trouw aan wie je bent en volg je jouw gevoel? Recruiter Berend Buitink van Deloitte vertelt: ‘De belangrijkste reden waarom sollicitanten voor Deloitte kiezen is de “klik”. Bij Deloitte werken gewoon leuke mensen. Arbeidsvoorwaarden, opleidingsmogelijkheden en salaris zijn overal wel oké. Ik raad sollicitanten ook altijd aan om bij meerdere bureaus te solliciteren’.

Meer weten over solliciteren in de consultancy? Ga naar de Qompas SollicitatieTools of bekijk de sollicitatieprocedures van kantoren (tabblad solliciteren & contact).