Een sollicitatiegesprek is een momentopname waarbij jouw potentiële werkgever beoordeelt of jij geschikt bent voor de functie. Daarnaast bepaal jij ook of jouw wensen en capaciteiten aansluiten bij de betreffende werkzaamheden en organisatie. Lees hoe een sollicitatieprocedure verloopt en hoe jij je het beste kunt voorbereiden!

Hoewel elk sollicitatiegesprek anders is, kun je in de meeste een vrij heldere opbouw herkennen. De recruiter of werkgever wil een aantal zaken van alle kandidaten weten en vraagt hier in een logische volgorde naar.

IJsbreker

De meeste sollicitatiegesprekken beginnen niet met lastige vragen. De interviewer begrijpt dat solliciteren spannend is en zal daarom eerst het ijs willen breken. Vaak stelt hij of zij een informele vraag, zoals of je de locatie gemakkelijk kon vinden, of begint hij of zij over een gemeenschappelijke hobby.

Introductie

Na de ijsbreker introduceert de gesprekspartner zichzelf en eventuele andere aanwezigen. Ook vertelt hij of zij welke onderwerpen er in het sollicitatiegesprek aan bod zullen komen en hoe het gesprek zal verlopen. Soms licht de gesprekspartner ook toe hoeveel reacties er zijn geweest op de vacature en hoeveel gesprekken er zullen plaatsvinden.

Organisatie

Vervolgens zal de interviewer iets vertellen over de organisatie. Soms wordt aan jou gevraagd wat je al van het bedrijf weet, zodat je gesprekspartner de inhoud van de omschrijving daarop kan aanpassen. Zorg daarom dat je gezonde kennis van de organisatie hebt, maar laat ook ruimte voor je gesprekspartner om iets te vertellen. Toon interesse door concrete vragen te stellen, bijvoorbeeld over de afdelingen en de bedrijfscultuur.

Functie

Na de organisatie besproken te hebben wordt er doorgaans iets verteld over de functie waarop je solliciteert. Hoe is deze vacature vrijgekomen en wat zijn de concrete werkzaamheden? Wanneer je gesprekspartner dit niet uit zichzelf vertelt, kun je er zelf over beginnen.

Cv en sollicitatiebrief

Vervolgens wordt je cv erbij gepakt. Ga er vanuit dat vrijwel alles aan de orde komt: van je opleidingen tot je redenen voor vertrek bij vorige werkgevers. Zorg ervoor dat je je cv van voor tot achter kent en overal met gemak over kunt praten. In dit gedeelte van het sollicitatiegesprek zul jij het meeste aan het woord zijn.

Geschiktheid voor de functie

In een sollicitatiegesprek gaat het om twee dingen: een indruk krijgen van jou als persoon en bepalen of je geschikt bent voor de functie. Om hierachter te komen gaat de interviewer in op je ervaring, motivatie en persoonlijkheid. Soms worden concrete situaties voorgesteld en krijg je de vraag hoe jij daarmee om zou gaan.

Vragen stellen

Aan het einde van het gesprek wordt vaak gevraagd of je nog vragen hebt. Maak hier gebruik van en toon interesse, ook als je denkt dat alles al besproken is. Kom bijvoorbeeld even terug op een interessant thema dat je uitgebreider wilt bespreken.

Afsluiting

Bedank de gesprekspartners voor hun tijd en de kans die je hebt gekregen en sluit het gesprek op een positieve en enthousiaste manier af. De laatste indruk is immers net zo belangrijk als de eerste.

Voor veel mensen is een sollicitatiegesprek een zenuwslopende activiteit. Hoewel het helemaal niet erg is om een beetje nerveus te zijn, zijn er een aantal manieren om je zenuwen in bedwang te houden.

Bereid je goed voor

Als je weet welke vragen je kunt verwachten en hoe je hierop wilt antwoorden, wordt het gesprek al minder eng. Een goede voorbereiding zorgt voor meer zelfvertrouwen.

Heb een positieve houding

De werkgever heeft je cv en sollicitatiebrief gelezen en vond deze interessant genoeg om je uit te nodigen. Zie dit gesprek daarom niet als een test waarop je moet presteren, het gaat erom dat je jezelf laat zien.

Relativeer

Het kan helpen om het belang van het gesprek te relativeren. Wat is het ergste wat er kan gebeuren? Als je wordt afgewezen, past het bedrijf misschien toch niet zo goed bij je. Zie het gesprek in dat geval als een leerzame ervaring om je volgende gesprekken te verbeteren.

Plan je reis

Zoek uit hoe je moet reizen en zorg ervoor dat je ruim op tijd vertrekt. Houd ook rekening met eventuele vertraging, van haast word je alleen maar zenuwachtig.

Accepteer de zenuwen

Probeer niet te veel bezig te zijn met je zenuwen. Realiseer je dat ze normaal zijn en dat niemand er gek van opkijkt. Concentreer je vooral op het beantwoorden van de vragen en je zult zien dat de zenuwen snel verdwijnen.

Gebruik je lichaam

Zenuwachtige mensen zitten vaak een beetje krom, met hun handen tussen hun benen. Dit houdt de spanning vast, dus probeer iets achterover te leunen en je benen wat te strekken. Met een ontspannen houding voel je je relaxter. Daarnaast helpt het om voor het gesprek een paar keer diep adem te halen of bewust via je je buik in en uit te ademen.

Iedere sollicitatieprocedure verloopt anders. De ene keer is er slechts één gespreksronde, de andere keer volgt een tweede of zelfs derde gesprek. Dit hangt af van de grootte van het bedrijf en de functie waarop je solliciteert.

Eventuele voorronde: Speeddates

Op sommige vacatures reageren honderden mensen. Het is dan onmogelijk om alle interessante kandidaten uit te nodigen. Soms worden er dan speeddates georganiseerd, korte kennismakingsgesprekken van vijf tot vijftien minuten. Tijdens deze speeddates wordt vooral gezocht naar de klik: pas jij bij de werkgever?

Ronde 1: Kennismakingsgesprek

Laat de naam je niet misleiden: tijdens het kennismakingsgesprek wordt het kaf van het koren gescheiden. Denk er dus niet te licht over. Een kennismakingsgesprek duurt ongeveer drie kwartier tot een uur en voer je meestal met een personeelsfunctionaris of een leidinggevende. Zij willen nader kennis maken om een globale indruk te krijgen van wie jij bent en of jij bij de functie past.

Ronde 2: Selectiegesprek

In enkele gevallen wordt iemand na een kennismakingsgesprek aangenomen, maar doorgaans volgt er een tweede ronde. Dit is het selectiegesprek, dat ook ongeveer drie kwartier tot een uur duurt. De meest geschikte kandidaten zijn overgebleven en nu wil de werkgever weten wie het beste binnen de functie past.

Soms zit je tijdens deze tweede ronde tegenover andere mensen dan de eerste keer, zoals een directe leidinggevende of collega’s. Zij gaan dieper in op jouw competenties en motivatie en vragen meer door. Ook eventuele referenties komen nu aan bod.

Eventuele ronde 3: Tweede selectiegesprek

Sommige bedrijven houden na het eerste selectiegesprek nog een tweede, andere bedrijven organiseren een aanvullend assessment of psychologisch onderzoek voordat ze iemand aannemen. Dit verschilt per organisatie en kun je vooraf niet weten. Als de sollicitatieprocedure niet duidelijk is, kun je er altijd naar vragen.

Ronde 4: Arbeidsvoorwaardengesprek

Heb je het kennismakingsgesprek, het selectiegesprek en een eventueel assessment goed doorstaan? Dan ben je aangenomen! Voor je aan de slag gaat, word je uitgenodigd voor een arbeidsvoorwaardengesprek. Tijdens dit gesprek wordt de sollicitatieprocedure formeel afgerond. Zo onderhandel je over je salaris en de arbeidsvoorwaarden en teken je je contract.

Je kunt grofweg onderscheid maken tussen twee typen sollicitatiegesprekken: het gestructureerde en het ongestructureerde gesprek. Het verschil tussen deze gesprekken heeft te maken met de aanpak van de interviewer.

Gestructureerd gesprek

Recruiters en HR-managers van grote bedrijven, mensen die regelmatig sollicitatiegesprekken voeren, kiezen meestal voor een gestructureerd gesprek. In een gestructureerd gesprek stelt de vragensteller aan alle kandidaten dezelfde vragen, zodat hij of zij de sollicitanten met elkaar kan vergelijken. De vragen zijn dan ook meer op de functie dan op de persoon afgestemd. De STAR-methode vormt vaak het uitgangspunt van dit gesprekstype.

Ongestructureerd gesprek

Directeuren van kleine bedrijven, personen die incidenteel een interview afnemen, voeren vaak een los, ongestructureerd gesprek. In dit type gesprek volgt de interviewer een minder vastomlijnd patroon. Het draait minder om de functie en meer om de persoon. Daarom wordt het cv vaak gebruikt om ervaringen uit het verleden door te nemen. Omdat de interviewer niet uitgaat van een bepaalde methode, kan het gesprek alle kanten opgaan. Het is vooral belangrijk dat de interviewer een goed gevoel heeft bij de kandidaat en dat er een klik is. Toon daarom belangstelling en stel vragen, juist in zo’n gesprek is hier ruimte voor.

terug naar sollicitatietools