HIER MOET TEKST KOMEN

Een veelgebruikte gesprekstechniek in sollicitatiegesprekken is de STAR-methode. Veel recruiters en personeelsmanagers zweren bij deze methode. Zij zoeken een werknemer met bepaalde competenties en vragen naar voorbeelden om te bepalen of jij daarover beschikt. Een STAR helpt hen dit te bepalen. En het kan jou ook helpen, als je je erop voorbereidt.

Wat is STAR?

STAR staat voor situatie, taak, actie en resultaat. Het is een methode om gericht te vragen naar je ervaringen in het verleden. Bij elke term horen bepaalde vragen, zoals:

  • Situatie: Kun je een voorbeeld geven van een situatie waarin je hebt bewezen X te zijn?
  • Taak: Wat waren jouw persoonlijke taken in deze situatie?
  • Actie: Welke acties heb jij ondernomen om deze taken succesvol te volbrengen?
  • Resultaat: Welke concrete resultaten hebben deze acties opgeleverd?

Vaak wordt het STAR-model uitgebreid tot het START-model, waarin de ‘t’ staat voor ‘terugkoppeling’. Door middel van reflectieve vragen wordt bepaald hoe je van een bepaalde situatie geleerd hebt en hoe je je in de loop der tijd hebt ontwikkeld.

Waarom wordt de STAR-methode gebruikt?

Door middel van de STAR-methode dwingt de interviewer jou iets te vertellen over je gedrag. Je vertelt niet alleen iets over je prestaties, maar ook iets over je specifieke aanpak. Hoe heb jij een bepaald probleem opgelost? Ook helpt de techniek na te gaan wat jouw bijdrage was in een zekere situatie.

Hoe bereid ik me voor?

Het is niet altijd makkelijk om tijdens het sollicitatiegesprek goede voorbeelden uit het verleden te bedenken. Daarom is het slim om je voor het gesprek op de volgende manier voor te bereiden:

  1. Bekijk welke competenties in de vacature worden gevraagd. Welke ervaringen, vaardigheden en eigenschappen heeft de perfecte kandidaat?
  2. Bedenk aan welke eisen jij voldoet. Kies de belangrijkste vier voorwaarden en vergelijk deze met jouw cv. Ga per competentie na waar en hoe jij hebt laten zien hierover te beschikken.
  3. Vul het STAR-model in. In welke situatie heb je bewezen over deze competentie te beschikken? In welke taak kwam dit naar voren, welke actie heb je ondernomen en wat was het resultaat?
  4. Maak aantekeningen en oefen het STAR-model met een vriend, vriendin of familielid. Zo weet je zeker dat jouw praktijkvoorbeelden in een gesprek overeind blijven.

Tips voor een goede STAR

  • Heb je geen of nog niet zoveel werkervaring? Gebruik dan situaties uit je opleiding, vrijwilligerswerk of sportclub.
  • Bluf niet en vertel geen halve waarheden. Als je door de mand valt, heb je een probleem.
  • Houd je verhaal kort en concreet, zodat het begrijpelijk blijft.
  • Gebruik alleen voorbeelden uit het recente verleden. Je blijft jezelf ontwikkelen en ervaringen van langer geleden zeggen minder over hoe jij nu bent.

In de meeste sollicitatiegesprekken worden vooral open vragen gesteld. Open vragen beginnen met ‘hoe’, ‘wie’, ‘wat’, ‘waar’, ‘waar’, ‘wanneer’ of ‘waarom’. Omdat je deze vragen niet met ‘ja’ of ‘nee’ kunt beantwoorden, kun je ze grotendeels zelf vormgeven. Er zijn drie soorten vraagtechnieken: de reflectieve vraag, de herhalingsvraag en de visievraag.

Reflectieve vragen

In reflectieve vragen word je gestimuleerd over jezelf na te denken. Hier vallen bijvoorbeeld je sterke en zwakke punten onder. Wat kun je goed en waar heb je moeite mee? Reflectieve vragen volgen soms direct op de STAR-methode. Nadat je een ervaring uit je verleden hebt gedeeld, krijg je de vraag: Hoe zou je dit nu anders aanpakken? Ook kunnen reflectieve vragen uit het niets komen, zoals: Hoe ga jij om met kritiek?

Herhalingsvragen

Een andere veelgebruikte techniek is de herhalingsvraag. Dit houdt in dat je gesprekspartner twee keer dezelfde vraag stelt, maar net iets anders geformuleerd. Denk bijvoorbeeld aan een vraag die omgekeerd wordt gesteld. Een herhalingsvraag kan een manier zijn om door te vragen wanneer de interviewer ergens dieper op in wil gaan, maar hij wordt vaker gebruikt om consistentie te testen. Blijft jouw verhaal hetzelfde? Zo niet, dan is er reden om aan de geloofwaardigheid te twijfelen.

Visievragen

Soms worden vragen gesteld die niet over je persoonlijkheid of ervaringen gaan, maar over de toekomst en het grotere plaatje. Waar zie jij jezelf over vijf jaar? Met een helder antwoord laat je zien over je toekomst en ambities te hebben nagedacht.

Ook kunnen bedrijven vragen waar zij in moeten investeren en welke kansen of bedreigingen voor hen zouden kunnen ontstaan. Op zulke vragen antwoord je niet met persoonlijke voorbeelden, maar breng je een algemeen verhaal. Je kunt je kennis van zaken ermee demonstreren en je leiderschapskwaliteiten ermee bewijzen.

Oefenen?

Hoewel je nooit weet hoe een sollicitatiegesprek verloopt, zijn er wel bepaalde veelgestelde vragen waarop je je kunt voorbereiden. Oefen hier een sollicitatiegesprek.

Naast de standaardvragen die in veel sollicitatiegesprekken voorkomen, stellen werkgevers soms vragen waarvan het doel niet direct duidelijk is. Ze brengen je even van je stuk met een onverwachte vraag of opmerking die voor jouw gevoel niets met de organisatie of functie te maken heeft. Welke vragen zijn dit? En hoe ga je ermee om?

Competentievragen

Wat zou je doen met een miljoen pingpongballen? Hoeveel vliegtuigen zijn er in de wereld? Met dit soort vragen wordt je analytisch vermogen of creativiteit getest. Het gaat niet zozeer om het uiteindelijke antwoord, maar vooral om jouw redenering. Hoe kom jij tot een antwoord? Bij het beantwoorden van een competentievraag los je eigenlijk een mini-case op.

Uitdagingsvragen

Soms probeert een recruiter je tijdens een sollicitatiegesprek te testen. Je wordt uitgedaagd door vragen als: Kun je deze baan wel aan? Een andere branche ligt je toch veel beter? Probeer dit negatieve frame te negeren en leg uit dat je niet te licht over de functie denkt. Je hebt er goed over nagedacht en besloten in deze richting verder te willen.

Onjuiste feiten

Het kan zijn dat de interviewer je probeert te testen door onjuiste feiten te presenteren. Hij of zij beweert bijvoorbeeld dat het bedrijf 500 werknemers heeft, terwijl het er 25 zijn. Zo wordt getest of je je goed hebt voorbereid en tegen de interviewer in durft te gaan. Je reageert het beste op een onjuist feit door je verbazing te uiten en te benadrukken dat je in de veronderstelling was dat het bedrijf kleiner was. Je kunt gerust toelichten dat je in jouw voorbereiding andere informatie hebt gevonden.

Verrassingsvragen

Recruiters stellen soms een onverwachte vraag tussendoor. Welk boek ben je momenteel aan het lezen? Wat heb je het afgelopen weekend gedaan? Dit kunnen verrassingsvragen zijn, bedoeld om je even uit je comfortzone te halen.

Persoonlijke vragen

Andere verrassende vragen, bijvoorbeeld over activiteiten in je vrije tijd, worden gesteld om het gesprek luchtig te houden en een beeld van jouw persoonlijkheid te vormen. Soms liggen persoonlijke vragen op de grens van het toelaatbare, bijvoorbeeld als ze gaan over je opvoeding. Voel je je ongemakkelijk en geef je liever geen antwoord? Geef dit aan en vraag de recruiter waarom de vraag relevant is voor de functie.

Sommige vragen mogen volgens de wet niet gesteld worden tijdens sollicitatiegesprekken. Ben je benieuwd om welke vragen dit gaat? Lees ons artikel over wettelijke regels.

terug naar sollicitatietools